Wetenschappelijke stage-opdracht Preventieve aanpak ondervoeding
Wetenschappelijke stage-opdracht Preventieve aanpak ondervoeding
-
Milo Sinkeldam · 8 · Wetenschappelijke stage-opdracht Preventieve aanpak ondervoeding04-04-2024
Voor wie: (bachelor/GNK wachttijd/master/na master/niet medisch)
Type dienstverband: tijdelijk, opdracht ten behoeve van wetenschappelijke stage student
Min. en max. aantal uur per week: 18-40 uur p/w
Periode: vanaf september 2024
Aantal benodigde studenten: 2
Vergoeding: geen; op vrijwillige basis
Achtergrond:
Ondervoeding, een voedingstoestand waarbij een tekort of disbalans aan voedingsstoffen heeft geleid tot verlies van gewicht en spiermassa, dat vervolgens resulteert in verminderd functioneren, is een veelvoorkomend probleem onder ouderen. Zo is 8,5% van alle thuiswonende 65-plussers ondervoed en zelfs 16% van de thuiswonende kwetsbare 65-plussers. Denk aan ouderen met thuiszorg, slechte eetlust en ouderen, die minder mobiel of alleenwonend zijn. De prevalentie van ondervoeding bij de thuiswonende 85-plussers is nog hoger, namelijk 19% (Zügül et al. Nutrients 2023). Ondervoeding bij ouderen kan worden veroorzaakt door ziekte en/of de behandeling ervan, een verminderde eetlust als gevolg van het verouderingsproces, maar ook door sociale factoren zoals eenzaamheid en/of financiële belemmeringen. Ondervoeding heeft, ongeacht de oorzaak, ernstige gevolgen: het vermindert het dagelijks functioneren, verhoogt de afhankelijkheid van zorgverleners, vermindert de kwaliteit van leven en verhoogt de kans op overlijden. Daarbij verhoogt ondervoeding de druk op de zorg en verhoogt zorgkosten.
Ondervoeding wordt vaak niet of te laat herkend. Dit heeft verschillende oorzaken. Professionals in de eerste lijn herkennen ondervoeding vaak niet door onvoldoende kennis (Ziylan et al. BMC Nutrition 2015), maar ook doordat ondervoeding vaak wordt gemaskeerd door overgewicht. Ook vindt in de eerste lijn geen systematische screening plaats op ondervoeding(srisico). Tegelijkertijd zijn ook ouderen zich vaak zelf niet bewust dat ze ondervoed zijn of kunnen raken. Ondervoeding wordt vaak geassocieerd met honger in niet-Westerse landen (Geraghty et al. J Acad Nutr Diet 2021).
Om de prevalentie van ondervoeding terug te dringen is een preventieve aanpak nodig. Hiertoe is het allereerst belangrijk dat ouderen zich bewust zijn van een mogelijk ondervoedingsrisico, en dat hun kennis wordt vergroot rondom wat ondervoeding is, hoe dit wordt veroorzaakt, wat de gevolgen zijn en hoe ondervoeding kan worden tegengegaan.
In 2023 is de Malnutrition Awareness Scale ontwikkeld (Visser et al. Clin Nutr 2024). Met behulp van dit instrument kan bij ouderen hun bewustzijn rondom ondervoeding in kaart worden gebracht.
Doel opdracht:
Bepalen van bewustzijn rondom ondervoeding bij ouderen in Gelderland.
Eindproduct: concept wetenschappelijk artikel, in Engelse taal.
Methoden: online survey-onderzoek onder leden van GGD-panel dat meedoet aan Gezondheidsmonitor. Streven naar steekproef van n>1.000.
Begeleiding:
Opdrachtgever:- Prof. dr. Harriët Jager-Wittenaar, bijzonder hoogleraar Diëtetiek en transmurale voedingszorg, Radboudumc
Medebegeleiders:
- Bart Ament, wetenschappelijk onderzoeker Eerstelijnsgeneeskunde Radboudumc en academische werkplaats AMPHI
- Nancy Albertz, Projectcoordinator Gezond Ouder Worden GGD Gelderland-Zuid
Literatuur:
Zügül Y, van Rossum C, Visser M. Prevalence of Undernutrition in Community-Dwelling Older Adults in The Netherlands: Application of the SNAQ65+ Screening Tool and GLIM Consensus Criteria. Nutrients 2023;15(18):3917.
Ziylan C, Haveman-Nies A, van Dongen EJI, Kremer S, de Groot LCPGM. Dutch nutrition and care professionals’ experiences with undernutrition awareness, monitoring, and treatment among community-dwelling older adults: a qualitative study. BMC Nutrition 2015; :38.
Geraghty AA, Browne S, Reynolds CME, et al. Malnutrition: A Misunderstood Diagnosis by Primary Care Health Care Professionals and Community-Dwelling Older Adults in Ireland. J Acad Nutr Diet 2021;121:2443-53.
Visser M, Sealy MJ, Leistra E, Naumann E, De van der Schueren MAE, Jager-Wittenaar H. The Malnutrition Awareness Scale for community-dwelling older adults: Development and psychometric properties. Clin Nutr 2024;43(2):446-452.
Reacties toevoegen is niet mogelijk
